Czwarta konferencja Transportowego Obserwatorium Badawczego: dwa dni inspirujących wystąpień i dyskusji

Przez dwa dni, 11-12 czerwca 2024 r., w siedzibie Centrum Unijnych Projektów Transportowych i na łączach online podczas konferencji „Dzieci i seniorzy w transporcie publicznym – zadanie dla projektów z FEnIKS” wymienialiśmy wiedzę i doświadczenia pomiędzy różnymi interesariuszami – pracownikami CUPT, podróżnymi, ekspertami branżowymi, przedstawicielami administracji rządowej i samorządowej, beneficjentami, pracownikami naukowymi, przedstawicielami inicjatywy JASPERS, sektora NGO, w tym stowarzyszeń działających na rzecz dzieci i osób starszych.

Oficjalne otwarcie konferencji

Pierwszego dnia gotowych do wymiany wiedzy uczestników podczas oficjalnego otwarcia wydarzenia powitała Joanna Lech, Dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Jej przemówienie wprowadziło w tematykę konferencji podkreślając rolę funduszy europejskich w modernizacji infrastruktury transportowej w Polsce, w tym w zakresie dostępności dla jej odbiorców – bez względu na możliwości fizyczne, sensoryczne czy psychiczne między innymi związane z wiekiem. W wystąpieniu Dyrektor CUPT nie mogło zabraknąć podziękowań skierowanych do partnerów i instytucji, które udzieliły patronatów wydarzeniu: Ministry ds. polityki senioralnej, Rzeczniczki Praw Dziecka, Ministrowi Infrastruktury, Ministry Funduszy i Polityki Regionalnej, City for children oraz czasopisma Transport miejski i regionalny.

Po wystąpieniu Joanny Lech, głos zabrała Katarzyna Zielińska-Heitkötter, Zastępca Dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, która skupiła się na prawnych aspektach realizacji horyzontalnych zasad równościowych, dobrych praktykach projektowania uniwersalnego i efektach oraz planach dystrybucji funduszy UE na transport z naciskiem na aspekt dostępnościowy.

Następnie Beata Patuszyńska, Założycielka City for children zwróciła uwagę na rangę konferencji CUPT ze względu na czynny udział dzieci oraz seniorów, którzy najlepiej wiedzą, jakie ich potrzeby spełnia i nie spełnia transport publiczny. Dodatkowo prelegentka poruszyła zagadnienia dotyczące miast przyjaznych dzieciom.

Po interesującym wprowadzeniu w tematykę spotkania przyszedł czas na jedną z najważniejszych części konferencji, czyli inspirującą dyskusję z udziałem dzieci i nastolatków, którą moderował Paweł Engel, Zastępca Dyrektora Departamentu Analiz Transportowych w CUPT. Podczas rozmów najmłodsi uczestnicy opowiadali między innymi o ulubionych środkach transportu, zasadach bezpieczeństwa w komunikacji miejskiej, brakach w transporcie miejskim czy sposobie na spędzanie czasu w podróży.

W dalszych częściach wydarzenia Agnieszka Telusiewicz-Pacak z UNICEF Polska opowiedziała o wykluczeniu transportowym dzieci i młodzieży w Polsce w kontekście praw dziecka. Kolejnym akcentem była prezentacja dobrych praktyk z perspektywy finansowej 2014-2020: specjalnie przygotowane nagrania z udziałem dzieci i rodziców podróżujących z dziećmi w pociągu i autobusie, a dalej – pozostając przy dobrych praktykach, Bartosz Stępień, Prezes Spółdzielni Socjalnej FADO zainspirował nas przykładami wizji transportu publicznego z różnych części świata.

Na koniec pierwszego dnia konferencji odbyła się sesja, której celem było odpowiedzenie na pytanie, jak  zapewnić dzieciom komfort podróży w środkach transportu zbiorowego i w przestrzeni około transportowej. Swoimi spostrzeżeniami podzielili się: Sylwia Widzisz-Pronobis z Politechniki Śląskiej, Agnieszka Krzyżak-Pitura, Prezeska Fundacji „Rodzic w mieście” oraz Maciej Zacher z Urzędu Miasta Skawina. Panel dyskusyjny moderowała Beata Patuszyńska z City for children.

„Hasło, które promujemy od 2016 roku to „Transport dla wszystkich” – również dla dzieci. My, dorośli wychodzimy z założenia, że wiemy wszystko najlepiej, zwłaszcza w sprawach, które dotyczą dzieci. To błędne mniemanie prowadzi do tego o czym opowiedzieli nam nasi najmłodsi goście. Dzieci inaczej postrzegają bezpieczeństwo w przestrzeni transportowej oraz w środkach transportu zbiorowego. Na co innego zwracają uwagę podczas podróży, co innego im przeszkadza. Odczucia te zależą też od ich wieku. Nasze spotkanie udowodniło, że warto, a wręcz należy projektując rozwiązania, rozmawiać również dziećmi. Traktowanie ich poważnie teraz, zaprocentuje nie tylko uniwersalnymi rozwiązaniami w transporcie, ale również tym, że dzieci wyrosną na zaangażowanych i empatycznych dorosłych” – wyjaśnia Edyta Boratyńska-Karpiel, ekspert ds. dostępności w Departamencie Analiz Transportowych.

Drugi dzień konferencji z udziałem seniorów

Drugi dzień rozpoczął się wystąpieniem Pawła Engela, który przedstawił wyniki badań przeprowadzonych przez CUPT. Analiza dotyczyła potrzeb transportowych osób w wieku senioralnym i wpływu funduszy UE na ich realizację.

Następnie pod przewodnictwem Piotra Kowalskiego, Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi odbył się panel dyskusyjny z udziałem bohaterów drugiego dnia, czy Pań Seniorek. Podobnie jak pierwszego dnia dzieci, Panie opowiadały o swoich doświadczeniach w podróży, o problemach z dostępnością transportu, nie tylko w kwestiach technicznych ale również braku połączeń.

Część przed przerwą zakończyła się magiczną opowieścią pokazującą, że rower również może być środkiem transportu dla osób w wieku senioralnym.

Po przerwie rozpoczęliśmy część, która dotyczyła obydwóch grup wiekowych znajdujących się w tytule naszej Konferencji. Najpierw prezentację o zasadzie niedyskryminacji ze względu na wiek jako zasadzie horyzontalnej w projektach transportowych finansowanych z funduszy UE przedstawił Tomasz Wydra, Zastępca Dyrektora Departamentu Programowania i Monitoringu w CUPT.

Następnie odbył się panel dyskusyjny pt. Inkluzywność – moda czy praktyka?. W dyskusji udział wzięli: Agnieszka Brzezińska – Pełnomocnik ds. wzajemnego szacunku, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne we Wrocławiu, Piotr Todys – Prezes Fundacji TUS, Agata Kobylińska – Zastępczyni Dyrektora Aktywności Miejskiej – Urząd Miasta Łódź i Inga Safader-Powroźnik – Prezeska ITS Communications. Moderował ponownie Piotr Kowalski. Ekspertki i eksperci poruszyli wiele ważnych zagadnień. Zastanawiali się na tym, jak planować politykę transportową miast w erze nowej mobilności, tak aby zaspokoić potrzeby dzieci i seniorów nie ograniczając pozostałych grup społecznych. W dyskusji podsumowano również 20 lat Polski w UE pod kątem zmian w podejściu planistów i organizatorów transportu do kwestii inkluzywności. Jednocześnie poruszyli temat przyszłości i zbliżającego się ograniczenia środków z funduszy UE. Wszyscy wyrazili nadzieję, że mimo zmiany źródeł finansowania transportu, zasady dostępności i równości w dostępie do transportu zostaną zachowane i nikt już nie będzie ich kwestionował.

Spotkanie zakończył prowadzący Paweł Engel. Podsumował dwa dni Konferencji, złożył podziękowania gościom i uczestnikom stacjonarnym i online, patronom i osobom zaangażowanym w organizację i realizację spotkania.

„Wielką wartością wydarzenia jest to, że o podróżach dzieci, z dziećmi i podróżach seniorów rozmawiamy z udziałem samych zainteresowanych. A wnioski z tych dyskusji wcale nie wskazują na konieczność dokonywania rewolucji, tylko podkreślają to, co stanowi po prostu dobry system transportu publicznego” – podsumował Paweł Engel, Zastępca Dyrektora w Departamencie Analiz Transportowych.

Transmisje z wydarzenia dostępne są na kanale CUPT w serwisie Youtube:

• dzień I
• dzień II