Zintegrowany Model Ruchu – profesjonalne planowanie inwestycji transportowych

Prace nad modelem rozpoczęły się w 2018 r. Centrum Unijnych Projektów Transportowych wspólnie z firmą ARUP rozpoczęło prace nad stworzeniem krajowego modelu ruchu. Dzięki temu szeroko zakrojonemu narzędziu, jakim jest zintegrowany model ruchu będzie można prowadzić kompleksowe analizy adresujące m.in. poniższe potrzeby:

• optymalizacji procesu planowania strategicznego i wdrażania polityki transportowej na poziomie krajowym i regionalnym,
• oceny przyszłych strategicznych planów transportowych w Polsce,
• oceny nowych dużych projektów inwestycyjnych,
• analizy wariantowej opcji inwestycyjnych.

ZMR opracowywany jest przy użyciu oprogramowania PTV VISUM i oparty jest na klasycznym podejściu czterostopniowym odwzorowującym popyt transportowy w zakresie:

• potencjału generowanego,
• rozkładu przestrzennego podróży,
• wyboru sposobu podróżowania,
• rozkładu podróży w sieci transportowej.

Metodologia budowy modelu transportowego ZMR oparta jest na stworzeniu modelu bazowego na rok 2015 oraz modelu prognostycznego w horyzontach czasowych 2019, 2025, 2030 i w dalszych odległych okresach. Takie podejście do prognoz ruchu umożliwia najbardziej prawdopodobne zobrazowanie systemu transportowego w perspektywie krótko i długoterminowej, w oparciu o przyjęte założenia rozwoju sieci transportowej oraz zmiany socjodemograficzne. Model obejmuje w swojej kompleksowości sieć drogową oraz siatkę połączeń publicznego transportu zbiorowego: sieć kolejową , połączenia autobusowe, jak również sieć dróg śródlądowych oraz krajową siatkę połączeń lotniczych. Struktura modelu podaży oparta jest o rejony komunikacyjne będące gminami, dodatkowo uwzględniając kompleksowość dużych miast w Polsce. Model popytu oparty jest na odwzorowaniu przemieszczania się podróżnych w trzech głównych motywacjach podroży zgodnie z wytycznymi Niebieskiej Księgi:

• podróżujących w celach służbowych (dom-biznes),
• podróżujących codziennie w relacjach dom-praca-dom (tzw. commuting)
• podróżujących w innych motywacjach dom-inne (np. turystyka, zakupy, itd.)
• opracowanych na podstawie Kompleksowych Badań Ruchu (KBR). Potoki ruchu dla transportu indywidualnego i publicznego zbiorowego na rok 2015 zobrazowano poniżej.

Mapa potoków ruchu na rok 2015

Jak wspominaliśmy, ZMR stanowi instrument wsparcia dla wypełnienia warunków finansowania inwestycji transportowych w perspektywie finansowej UE 2021 – 2027. CUPT za pomocą narzędzia ZMR będzie wspierał ministerstwa w spełnieniu warunkowości podstawowej i wykazaniu spójności planowania transportu na poziome regionalnym oraz krajowym.

Oprócz zespołu powołanego w strukturach CUPT w pracach uczestniczą również eksperci z Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz eksperci ze środowiska naukowo-badawczego i Inicjatywy JASPERS.