Spotkania

Dokąd zmierza rower?

28 stycznia br. podczas siódmego już spotkania Transportowego Obserwatorium Badawczego (TOB) grono ekspertów starało się odpowiedzieć na pytanie: Dokąd zmierza rower? – Teoretycy i praktycy z Polski i UE, przedstawiciele administracji publicznej, środowiska naukowego, beneficjentów POIiŚ oraz biznesu, dyskutowali nad mobilnością rowerową i trendami w rozwoju ruchu rowerowego, m.in. rosnącym rynkiem rowerów elektrycznych oraz dostaw towarów rowerami cargo w Polsce. Zastanawiano się również nad planowaniem i wdrażaniem polityki rowerowej oraz jej efektami.

Podczas spotkania eksperci przekonywali, że transport rowerowy ma szereg zalet – jest zdrowy, cichy i ekologiczny. Rower jako środek transportu zyskuje coraz większą popularność i jest sukcesywnie promowany. Efektywność tego środka transportu wymaga odpowiednio przygotowanej infrastruktury, która wyodrębni rowery z ruchu miejskiego, przez co pozwoli użytkownikom rowerów poruszać się szybciej i bezpieczniej. Doświadczenia związane z zaspokajaniem potrzeb wszystkich użytkowników dróg w mieście wymienili przedstawiciele Warszawy, Krakowa, Gdańska i Poznania. Eksperci zastanawiali się też jak zmieniła się na przestrzeni lat funkcja roweru i jaka przyszłość czeka ten środek transportu. Podkreślano również, iż podstawą wydajnego działania i sprawnego osiągania celów w rozmaitych dziedzinach jest plan i strategia. Ważne jest określenie mierzalnych i dojrzałych wskaźników, które pozwolą ewaluować „rowerownictwo” (takiego określenia użyto dla rosnącego zainteresowania rowerem jako środkiem transportu).

Dzięki spotkaniu TOB mieliśmy możliwość skonfrontowania polskich realiów z doświadczeniami holenderskimi i francuskimi a także posłuchania o efektach wdrażania polityki rowerowej w Stanach Zjednoczonych.

Badania społeczne w Zintegrowanym Modelu Ruchu

W związku z prowadzonymi pracami nad Zintegrowanym Modelem Ruchu 3 grudnia 2019 r. CUPT zorganizowało kolejne spotkanie Transportowego Obserwatorium Badawczego. Tym razem rozmawiano o badaniach społecznych w Zintegrowanym Modelu Ruchu.

Podczas spotkania teoretycy i praktycy z Polski i Czech, przedstawiciele administracji publicznej (MI, MFiPR, GUS, MGMiŻŚ), środowiska naukowego, beneficjentów POIiŚ oraz eksperci z inicjatywy Jaspers dyskutowali nad problemem zbierania danych o preferencjach społecznych związanych z wyborem środka transportu.

Punktem wyjścia do dyskusji było przedstawienie założeń metodologicznych, które zostały przyjęte w badaniu zleconym przez CUPT. Uczestnicy mieli możliwość skonfrontować polskie doświadczenia z doświadczeniami czeskiego Ministerstwa Transportu, które wspólnie z Centrum Badań Transportowych niedawno przeprowadziło pierwsze krajowe badanie zachowań podróżnych w Czechach. Podczas dyskusji poruszono również kwestie problemów biur projektowych przy zbieraniu danych ruchowych na potrzeby modelowania a także możliwości ich rozwiązania. Wskazywano na brak standardów dotyczących procesu ankietowania, zwłaszcza w kontekście kwestionariusza ankiety. Wiąże się to uzyskiwaniem niedoskonałych danych, a to natomiast powoduje tworzenie niedoskonałych modeli zazwyczaj nieadekwatnych do oczekiwań zamawiających.

Dużo miejsca poświęcono kwestii pozyskiwania danych z innych źródeł niż ankiety. Podkreślano, że w tej kwestii też jest dużo problemów. Nawet od jednostek państwowych nie jest możliwe uzyskanie danych publicznych. Jednym z pomysłów na rozwiązanie tego problemu byłoby uwzględnienie preferencji transportowych w Ogólnopolskim Spisie Powszechnym (najbliższy już w 2021).

"Bez poznania preferencji społecznych nie da się opracować rzetelnego i wiarygodnego modelu ruchu" - Paweł Engel, Dyrektor Departamentu Analiz Transportowych w CUPT.

ITS w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko – wskaźniki, mierniki, narzędzia

W ramach prac Transportowego Obserwatorium Badawczego w dniu 16 października 2019 r. Centrum Unijnych Projektów Transportowych zorganizowało spotkanie eksperckie pod hasłem „ITS w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko – wskaźniki, mierniki, narzędzia”. Teoretycy i praktycy, przedstawiciele administracji publicznej, środowiska naukowego, beneficjentów POIiŚ oraz biznesu dyskutowali nad tym, jak wdrażać projekty, i jak badać efekty wdrażania Inteligentnych Systemów Transportowych.

Pojęcie inteligentnego miasta (smart city) ostatnio staje się coraz bardziej popularne. Oznacza miasto wykorzystujące technologie informacyjno-komunikacyjne w celu zwiększania interaktywności oraz wydajności infrastruktury miejskiej i jej użytkowników. Niewątpliwie zastosowanie innowacyjnych rozwiązań rozwija infrastrukturę komunikacyjną, co natomiast przyczynia się do równoważenia rozwoju gospodarczego oraz podnoszenia jakości życia. Podczas spotkania analizowano również ITS pozamiejski, który odgrywa niezwykle ważną rolę wzmacniającą ITS miejskie.

Inteligentne systemy transportowe to zaawansowane aplikacje, które – choć same w sobie są tylko nośnikami informacji – mają na celu świadczenie innowacyjnych usług związanych z różnymi rodzajami transportu i zarządzaniem ruchem oraz pozwalają na lepsze informowanie różnych użytkowników. Zapewniają też bezpieczniejsze, bardziej skoordynowane i „inteligentniejsze” korzystanie z sieci transportowych.

Podczas spotkania w gronie eksperckim zastanawiano się, jak projektować i wdrażać ITS w transporcie, aby projekty te były efektywne i użyteczne, i jak tę efektywność wykazać. Tematem dyskusji była również koncepcja ITS jako elementu większego projektu POIiŚ w opozycji do projektów dedykowanych ITS.

Uczestnicy mogli zapoznać się z systemem ITS wdrożonym w Bydgoszczy, a także z Inteligentnym Systemem Monitoringu Przystanków w Rzeszowie. Zastanawiano się również nad wpływem ITS na bezpieczeństwo i komfort podróżowania osób z niepełnosprawnościami i o ograniczonej możliwości poruszania się.

Niezwykle ożywiona dyskusja pokazała, iż temat jest ważny, a podejście do niego różne. Istotne jest rozwijanie współpracy i wymiany doświadczeń, czemu służyć mają właśnie spotkania Transportowego Obserwatorium Badawczego.

Szczegółowa relacja ze spotkania wraz z prezentacjami będzie niebawem dostępna w październikowym wydaniu Biuletynu CUPT.

Załączniki:

Agenda spotkania

Prezentacje:

• Adrian Mazur - ITS Czy warto? (pytać)
• Tomasz Polichnowski - Wpływ inteligentnych Systemów Transportowych na redukcję kongestii w miastach- wybrane wyniki badania pilotażowego
• Paweł Sokołowski - Czy Inteligentne Systemy Transportowe wpływają na bezpieczeństwo i jakość transportu publicznego
• Mariusz Kołkowski - Jak efektywnie wdrażać systemy ITS?-
• Marcin Nawrocki - System ITS oraz jego rozbudowa w procesie inwestycyjnym na przykładzie Bydgoszczy
• dr inż. Artur Ryguła - ITS na rzecz poprawy bezpieczeństwa na drogach - wskazniki adekwatne do potrzeb badawczych

Sprawozdanie ze spotkania

Załączniki:
ITS Czy warto (pytać).pdf		1997 kB	2019-10-28 10:20
Wpływ inteligentych Systemów Transportowych na redukcję kongestii w miastach .pdf		2877 kB	2019-10-28 10:20
Czy ITS wpływają na bezpieczeństwo i jakość transportu publicznego.pdf		1847 kB	2019-10-28 10:21
Jak efektywnie wdrażać systemy ITS.pdf		2733 kB	2019-10-28 10:21
System ITS oraz jego budowa w procesie inwestycyjnym.pdf		6915 kB	2019-10-28 10:21
ITS na rzecz poprawy bezpieczeństwa na drogach.pdf		1037 kB	2019-10-28 10:22

Nowoczesna infrastruktura transportowa w służbie dostępności – spotkanie eksperckie Transportowego Obserwatorium Badawczego

Ponad 12% polskiego społeczeństwa to osoby z różnym typem i rodzajem niepełnosprawności. Ale, wbrew pozorom, nie jest to jedyna grupa docelowa zainteresowana dostępnością. Każdy z nas, w mniejszym lub większym stopniu, jest lub może być beneficjentem rozwiązań zapewniających dostępność, zwłaszcza dostępność transportową i architektoniczną. Każdy z nas ma swoje szczególne potrzeby, które zwłaszcza w podróży mogą być trudniejsze do zaspokojenia. Podróż oznacza wyjście poza własną strefę komfortu i możliwość znalezienia się w nieprzewidzianych sytuacjach.

W ramach prac Transportowego Obserwatorium Badawczego Centrum Unijnych Projektów Transportowych zorganizowało 27 marca br. spotkanie eksperckie pod tytułem „Nowoczesna infrastruktura transportowa w służbie dostępności”. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele administracji państwowej (MIiR, MI, GUS), samorządowej, beneficjentów i środowiska naukowego (eksperci ds. dostępności i projektowania uniwersalnego) oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz pracowników CUPT. Spotkanie służyło integracji i wymianie doświadczeń a także oswajaniu niepełnosprawności.

Eksperci w toku prezentacji i dyskusji panelowych zgodzili się, iż każdy pasażer powinien mieć te same warunki podróżowania. Warto zaznaczyć, iż powinniśmy myśleć o podróży nie tylko jako o pobycie w pociągu czy autobusie. Podróż zaczyna się już w domu wraz z podjęciem decyzji lub pojawieniem się okoliczności, z których wynika konieczność wyjścia z domu.

Odpowiedzią na takie potrzeby jest koncepcja uniwersalnego  projektowania tj. strategiczne podejście do planowania i projektowania zarówno produktów, jak i odpowiedniego otoczenia, mające na celu promowanie społeczeństwa włączającego wszystkich obywateli oraz zapewniającego  im  pełną  równość  oraz  możliwość  uczestnictwa.  Uniwersalne  projektowanie  to  projektowanie  produktów oraz otoczenia tak, aby były one dostępne dla wszystkich ludzi, w największym możliwym stopniu, bez potrzeby adaptacji.  W toku dyskusji wykazano, iż projektowanie uniwersalne nie jest łatwe w kontekście funkcjonujących przepisów architektonicznych, ochrony zabytków itp., a także różnych standardów umożliwiających różne interpretacje tych przepisów. Brak jest spójnego podejścia do projektowania przestrzeni publicznej.

Eksperci zgodzili się, że tworzenie dostępności jest ustawicznym procesem. Nigdy nie można powiedzieć, że osiągnięto w tym zakresie pełny sukces, ponieważ zawsze można zrobić coś inaczej lub lepiej, opierając się na coraz nowszych rozwiązaniach technologicznych i organizacyjnych. Z drugiej strony nie można opierać się tylko na technologiach, bo jak wskazywano, rozwój społeczny nie zawsze nadąża za nowoczesnymi technologiami. Dochodzenie do możliwie pełnej dostępności wymaga współpracy z osobami z niepełnosprawnościami i organizacjami zajmującymi się profesjonalnie tym zagadnieniem. Konieczne jest stworzenie uwarunkowań technicznych i organizacyjnych ale również zwiększenie świadomości potrzeb osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza w zakresie ich funkcjonowania w mniejszych miejscowościach. Polska jako kraj ma wiele do nadrobienia w wielu dziedzinach, również w kwestii zapewnienia dostępności transportu (m.in. kolejowego czy dalekobieżnego) dla wszystkich i na równych prawach.

W ramach spotkania zorganizowany został również turniej dostępności oraz dzięki Instytutowi Transportu Samochodowego uczestnicy spotkania mieli możliwość obejrzenia aut dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Przeprowadzone spotkanie to jedno z działań CUPT, mające na celu zwiększenie społecznej świadomości w zakresie dostępności transportu dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się zarówno wśród beneficjentów, jak też samych pracowników instytucji.

Spotkanie inaugurujące działalność Transportowego Obserwatorium Badawczego

30 stycznia br. odbyło się spotkanie inaugurujące działalność Transportowego Obserwatorium Badawczego. Celem spotkania było zapoznanie uczestników z ograniczeniami pojawiającymi się podczas badania wpływu inwestycji POIiŚ w obszarze transportu miejskiego i aglomeracyjnego, z których wyniknęła potrzeba powołania TOB. W pierwszej części spotkania po przywitaniu gości przez Pana Przemysława Gorgola p.o. Dyrektora CUPT, głos zabrał Przewodniczący TOB – Pan Paweł Engel Dyrektor Departamentu Analiz Transportowych w CUPT. Przedstawił założenia, główne cele oraz plan najbliższych działań Obserwatorium.

Następnie, Pan Daniel Baliński – Z-ca Dyrektora Departamentu Strategii Rozwoju w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, poinformował o dotychczasowych działaniach Ministerstwa w zakresie standaryzacji danych w kontekście oceny wpływu interwencji publicznych w obszarze transportu miejskiego i aglomeracyjnego. Przykładem takich działań są między innymi rozmowy z GUS dotyczące włączenia do systemu statystyki publicznej nowych wskaźników lub przeprowadzenia pilotażowych badań. Nawiązaniem do tego wątku była prezentacja Pana Bogusława Barcikowskiego – Konsultanta w Głównym Urzędzie Statystycznym.

Pan Wacław Jastrzębski – przedstawiciel firmy doradczej AECOM zaprezentował wyniki analizy systemowej standaryzacji zbierania i analizowania danych ruchowych na potrzeby tworzenia Analizy Kosztów i Korzyści do projektów w transporcie miejskim i aglomeracyjnym realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wykonanej na zlecenie CUPT

W drugiej części spotkania odbył się panel dyskusyjny nt. metodyki pomiaru wpływu na rozwój społeczno-gospodarczy inwestycji infrastrukturalnych realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – „podejście pożądane” – plany na przyszłość vs „podejście realistyczne”. Wśród panelistów byli:

• prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski – Uniwersytet Gdański, Kierownik Katedry Rynku Transportowego; Dyrektor Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni, członek zarządu MZKZG;
• prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata – Politechnika Krakowska, Dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej, Kierownik Katedry Systemów Transportowych;
• dr inż. Andrzej Brzeziński – Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej;
• dr hab. Piotr Rosik – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Polska Akademia Nauk;
• Marcin Żabicki – Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej, Dyrektor ds. rozwoju;
• dr Michał Wolański – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Katedra Transportu.

W toku dyskusji grono ekspertów i przedstawicieli instytucji publicznych wskazało, iż wdrażanie Programów UE (w tym POIiŚ), a także innych polityk publicznych wymaga monitorowania z uwzględnieniem zestandaryzowanych danych metodyki ich analizowania, aby możliwe było dokonanie oceny jej skuteczności w zakresie realizacji zakładanych celów. W kontekście oceny wpływu POIiŚ 2014–2020 na obszarach miast i ich obszarów funkcjonalnych, niezbędne jest gromadzenie spójnych i porównywalnych danych nie tylko na poziomie wskaźników produktu, które w większości gromadzi GUS. Konieczne jest także mierzenie wskaźników oddziaływania np. dotyczących skrócenia czasu podróży, dostosowania oferty przewozowej, wskaźnika modal split tj. stopnia w jakim ruch pasażerski zostaje przeniesiony z transportu indywidualnego na transport zbiorowy. Obecnie funkcjonujący system statystyki publicznej nie jest w pełni dostosowany do potrzeb ewaluacji inwestycji transportowych na obszarach miejskich i aglomeracyjnych. TOB będzie podejmował działania mające na celu niwelowanie tych ograniczeń.

• Prezentacje
• Zdjęcia

Prezentacje

Przedstawienie założeń i planu najbliższych działań TOB – Paweł Engel, Dyrektor Departamentu Analiz Transportowych, Centrum Unijnych Projektów Transportowych

Analiza systemowa standaryzacji zbierania i analizowania danych ruchowych na potrzeby tworzenia Analizy Kosztów i Korzyści do projektów w transporcie miejskim i aglomeracyjnym realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – Wacław Jastrzębski, AECOM

Prezentacja działalności i planów badawczych GUS w obszarze wypracowania spójnej metodyki badawczej w kontekście systemu monitorowania rozwoju transportu – Bogusław Barcikowski konsultant w Wydziale Transportu i Łączności, Główny Urząd Statystyczny

Cykliczne badania popytu, zachowań komunikacyjnych i preferencji oparte na zestandaryzowanych narzędziach badawczych prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski – Uniwersytet Gdański, Kierownik Katedry Rynku Transportowego; Dyrektor Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni, członek zarządu MZKZG

Badanie mobilności w skali całego kraju. Zróżnicowanie mobilności na obszarach peryferyjnych. Problem wyboru zmiennych typu produkcja-atrakcja dr hab. Piotr Rosik – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Polska Akademia Nauk

Zdjęcia