Pilotaże badawcze

Analiza podejścia badawczego i wypracowanych narzędzi do oceny wpływu wsparcia w ramach VI Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020 – badanie pilotażowe

Centrum Unijnych Projektów Transportowych wspólnie z ekspertami Transportowego Obserwatorium Badawczego opracowało podejście badawcze dotyczące badania wpływu interwencji w ramach VI Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020.

Na zlecenie CUPT została przeprowadzona analiza pilotażowa dotycząca wypracowanego podejścia badawczego i wskazanych narzędzi. Wyniki analizy będą wykorzystane przy realizacji badania ujętego w Planie Ewaluacji POIiŚ 2014–2020 pn. Wpływ działań podejmowanych w ramach osi VI POIiŚ na poprawę płynności i bezpieczeństwa ruchu oraz integrację systemów transportowych w miastach oraz wykorzystanie transportu miejskiego.

Analiza miała na celu:

• weryfikację przyjętych założeń i proponowanych narzędzi badawczych oraz wskazanie ich mocnych i słabych stron,
• sprawdzenie, czy przyjęty kierunek (metody i narzędzia badawcze) pozwoli zbadać wpływ projektów zrealizowanych w ramach VI OP,
• wskazanie możliwych alternatyw dla obecnego podejścia badawczego,
• obliczenie wartości wskaźników bazowych (stanu przed realizacją projektów).

Główne wnioski metodyczne:

• Modelowanie efektu netto oddziaływania POIiŚ stanowi duże wyzwanie nie tylko ze względu na wielkość próby oraz objęcie podobną interwencją wszystkich jednostek, ale także na dostępność danych i potencjalnie trudny do uchwycenia efekt interwencji.
• Podjęte próby doprowadziły do wiarygodnego oszacowania efektu netto w skali 21 miast wojewódzkich i subregionalnych, dla których udało się uzyskać odpowiedni zbiór danych.
• Szczególną trudność stanowi pozyskanie odpowiednich danych wejściowych. Wyeliminowanie tej trudności nie jest jednak jedynym czynnikiem sukcesu pomiaru efektu netto.
• Nie otrzymano wystarczających danych z kilku istotnych miast POIiŚ (m.in. z Krakowa i Wrocławia), natomiast modelowanie efektu netto interwencji dla Warszawy nie jest możliwe ze względu na jej odmienność względem innych miast w kraju.
• Nie jest zalecana organizacja badania random route we wszystkich miastach, w których są lub będą realizowane projekty VI OP z uwagi na duże koszty w stosunku do efektów oceny oddziaływania interwencji.

Główne rekomendacje metodologiczne:

• Regularne tworzenie kompleksowej bazy danych dotyczącej transportu publicznego.
• Wymóg zapewnienia przez beneficjenta – na etapie wniosku o dofinansowanie – przygotowania wskaźników wyjściowych opisujących stan systemu transportowego przed realizacją projektu.
• Ponowienie badania efektu netto dla POIiŚ w oparciu o tę bazę, najlepiej dla całej interwencji w ramach umowy partnerstwa, a później – wydzielenie efektu POIiŚ.
• Przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści ex-post kluczowych inwestycji VI OP POIiŚ w Warszawie lub badanie efektu netto inwestycji unijnych w największych metropoliach (zwłaszcza w Warszawie) w skali międzynarodowej, a nie krajowej.