Wydarzenia - CUPT

Webinarium - Wysiąść z transportu byle jakiego – rzecz o ewakuacji

18 lutego 2021 r. odbyło się 12 webinarium w ramach cyklu "O dostępności CUPT - standard transportowy w praktyce.

Regulacje i przepisy w polskim prawie dotyczące ewakuacji zawarte są w kilku dokumentach. Niewiele jednak można znaleźć w nich wzmianek o osobach z niepełnosprawnościami – poza ogólnymi stwierdzeniami, że muszą one mieć zapewnioną możliwość ewakuacji lub uratowania w inny sposób. Brak jest w przepisach uwzględnienia specyfiki ewakuacji osób z różnorodnymi potrzebami, która to będzie miała wpływ na takie obszary jak m.in.: sposoby ewakuacji, jej organizacja oraz przekazanie informacji o ewakuacji.

Podczas spotkania zaproszeni goście wskazywali, że brakuje również szczegółowych procedur dotyczących ewakuacji osób ze szczególnymi potrzebami z transportu publicznego. Przedstawiono jednak przykłady rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo osób z niepełnosprawnościami podczas ewakuacji z pojazdów transportu publicznego oraz sposoby ewakuacji za pomocą środków technicznych. Poruszona została również tematyka dostępu do informacji o drogach ewakuacji, która powinna uwzględniać ograniczenia sensoryczne osób niewidomych i głuchych. Z powodu zaburzeń percepcji osoby te mają obniżoną możliwość oceny zagrożenia, dlatego też narażone są na większe ryzyko obrażeń i śmierci. Pozyskanie informacji o zagrożeniu, a następnie możliwość szybkiej ewakuacji z budynku czy pojazdu jest problemem, który nie ma jeszcze szczegółowych rozwiązań.

Eksperci wskazywali, że każdy podróżny ma inne potrzeby i dlatego warto najpierw spytać osobę, którą trzeba ewakuować, w jaki sposób to zrobić, żeby jej nie zaszkodzić. Nawet najlepsze procedury zawiodą, gdy nie będą dostosowane do potrzeb.

Zaproszone osoby z niepełnosprawnością – bezpośredni użytkownicy projektowanych rozwiązań – wskazywali, że podstawą skutecznych działań powinny być szerokie konsultacje z bezpośrednio zainteresowanymi grupami społecznymi.

W spotkaniu udział wzięło 70 osób z administracji rządowej i samorządowej oraz beneficjentów Centrum Unijnych Projektów Transportowych

Podsumowanie543.42 KB

Agenda 553.23 KB

Prezentacja_Cezary_Adamiak_ULC_copy.PPTX7.45 MB

Prezentacja_Marcin_Żabicki_IGKM.PPTX2.95 MB

Prezentacja_Małgorzata_Perdeus_UJ.PPTX4.77 MB

Prezentacja_-_Andrzej_Tomczyński_JRG.PPT199 KB

Webiarium - Podróże małe i duże z psem przewodnikiem

28 stycznia 2021 roku odbyło się 11 webinarium w ramach cyklu „O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce. Tematem dyskusji było podróżowanie z psem asystującym.

Spotkanie przeprowadzone było online, wzięło w nim udział niemal 50 osób.

Do przedstawienia tematu zaproszono m.in. przedstawicieli i przedstawicielki organizacji pozarządowych (Fundacja Pies Przewodnik, Fundacja Vis Maior) oraz Portu Lotniczego w Gdańsku. O przedstawienie swojej perspektywy poproszono również osoby poruszające się na co dzień z psem asystującym.

Spotkanie rozpoczęło się od powitania przez Pana Pawła Engela, Zastępcy Dyrektora Departamentu Analiz Transportowych i Programowania w CUPT. Pan Dyrektor zaznaczył, że funkcja psa asystującego jest znana od dawna, niemniej należy pracować nad tym, by podnosić komfort podróży osób poruszających się z psim opiekunem.

Następnie moderator, Pan Bartosz Stępień, Prezes Spółdzielni Socjalnej FADO przedstawił agendę spotkania i poprosił pierwszą prelegentkę Panią Joannę Witkowską, Prezeskę Fundacji Pies Przewodnik o przedstawienie prezentacji na temat „Szkolenie psów asystujących.”

Pani Prezes na wstępie nawiązała do Ustawy o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która wyróżnia cztery rodzaje psów asystujących: pies przewodnik osoby niewidomej, pies pomagający osobie z niepełnosprawnością ruchową, pies sygnalizujący o ataku choroby, np. epilepsji oraz pies alarmowy, informujący osoby niesłyszące o ważnych dźwiękach. Następnie prelegentka opowiedziała o czterech etapach szkolenia wspólnych dla wszystkich rodzajów psów asystujących. Szczegółowo omówiony został proces przygotowania psów przewodników.

Następnie głos zabrał Pan Bartosz Stępień i przedstawił sytuację właścicieli psów przewodników w transporcie zbiorowym w różnych krajach na świecie. Prelegent opisał regulacje i przepisy przewoźników dotyczących podróżowania z psem asystujących w Wielkiej Brytanii, Kanadzie w Niemczech w kontekście różnych rodzajów transportu (lotniczego, kolejowego, autokarowego).

Kolejną prelegentką była Pani Jolanta Kramarz, Prezeska Fundacji Vis Maior, która przedstawiła prezentację pt. „Uprawnienia i dokumenty psa asystującego oraz trudne momenty w transporcie (wskazówki dla pracowników obsługi).” Pani Prezes odniosła się do uprawnień i regulacji dotyczących poruszania się z psem asystującym, zawartych w Ustawie o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Następnie przedstawiła pokrótce dokumenty, które powinna dla swojego psa posiadać osoba z niepełnosprawnością oraz sposoby ich uzyskania (np. poprzez organizacje certyfikujące). Omówione zostały także zasady właściwego zachowania się wobec osoby z psem asystującym (np. zwracanie się bezpośrednio do tej osoby, nienaruszanie jej przestrzeni osobistej) oraz odpowiadanie na potrzeby takiej osoby w kontekście podróżowania różnymi rodzajami transportu. Prelegentka wskazała na często spotykane trudności w podróży – np. brak dodatkowego miejsca w środkach transportu dla psa asystującego (konieczność wykupienia dodatkowego biletu), przerwa między peronem a wejściem do pociągu, którą pies musi pokonać wskakując (co powoduje częste kontuzje u zwierząt, a także późniejszą traumę wobec tej czynności). Tutaj Pani Jolanta wspomniała, jak ważna jest asysta drużyny konduktorskiej oraz odpowiednie przeszkolenie załogi w kontekście obsługi osoby z niepełnosprawnością wzroku (np. konieczność przedstawienia się i poinformowania o pełnieniu funkcji pracownika kolei).

Po tym wystąpieniu, moderator zaprosił uczestników na 10 - minutową przerwę.

Po przerwie wznowiono spotkanie od wystąpienia Pani Agnieszki Bieleckiej z Fundacji Vis Maior na temat: „Kronika wpadek i problemów z psami asystującymi w transporcie”. Prelegentka odniosła się do aktów prawnych, gwarantujących prawa osób z niepełnosprawnościami – m.in. Konstytucji RP czy Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Następnie przeszła do możliwych następstw dyskryminujących zachowań, takich jak przeprosiny ze strony przewoźnika, ugoda czy też nagłaśnianie w mediach negatywnych przykładów obsługi osoby z niepełnosprawnością. Pani Agnieszka podkreśliła, że osoby z niepełnosprawnością wzroku mają ograniczony dostęp do środków transportu, co z kolei wpływa na ich aktywność i samodzielność, stąd tak ważne jest, by nie stwarzać tym osobom dodatkowych trudności. Prelegentka przedstawiła trzy przykłady dyskryminującego potraktowania osób niewidomych z psami przewodnikami przez różnych przewoźników – wskazując przy tym m.in. na kwestie sprzeczności regulaminów przejazdów z obowiązujących przepisami prawa.

Następnie Pan Bartosz Stępień zainicjował dyskusję z zaproszonymi gośćmi – osobami na co dzień poruszającymi się z psami asystującymi. Goście zostali poproszeni o przedstawienie siebie oraz swojego psa i opisania zakresu jego pomocy. Wśród osób zaproszonych byli: Pani Katarzyna Bierzanowska, korzystająca z pomocy psa serwisowego, Pani Paulina Frączek chodząca z psem przewodnikiem, Pani Monika Rykaczewska, której pies sygnalizuje dźwięki oraz Pan Piotr Witek, który posiada psa przewodnika. Następnie uczestnicy opowiedzieli, jak wyglądało ich codzienne funkcjonowanie przed posiadaniem psa oraz jak zmieniło się ich życie po otrzymaniu psa  asystującego. Każdy z gości wskazywał na ogromne zalety takiego rozwiązania – od sytuacji ratujących życie (pies zasygnalizował alarm w hotelu), po polepszenie się ich komfortu życia, odkąd towarzyszy im wyszkolony do pomocy pies. Moderator zapytał również uczestników dyskusji o przygody z podróży z psem – zarówno pozytywne, jak i negatywne. Podnosili oni takie kwestie jak niewpuszczenie do autobusu, m.in ze względu na brak kagańca, którego wg przepisów pies asystujący nie musi mieć. Ponadto – jak wyjaśniła Pani Katarzyna Bierzanowska nawiązując do wymogów np. linii lotniczych (które wymagają pokazania, że dysponuje się kagańcem) – pies asystujący często pracuje pyskiem, np. podając różne przedmioty, więc założenie mu kagańca, uniemożliwia wykonywanie przez niego pracy, do której został wyszkolony. Innymi trudnościami było m.in. wskakiwanie psa do pociągu czy autobusu, co często wiąże się z kontuzją u zwierzęcia czy niechęć taksówkarzy do przewiezienia osoby z psem.

Moderator podziękował uczestnikom za dyskusję i poprosił o zabranie głosu kolejną prelegentkę, Panią Dorotę Ziental. Tematem wystąpienia było: „Komfortowe warunki podróży – wskazówki do projektowania miejsca dla osoby z psem w środkach transportu”. Prelegentka wskazała na takie aspekty jak brak możliwości zaznaczenia przy zakupie biletu, np. na pociąg, faktu podróżowania z psem przewodnikiem i wynikających z tego potrzeb. Jako problematyczną nakreśliła również, konieczność zgłaszania przewoźnikowi swojej podróży z wyprzedzeniem – powoduje to brak możliwości spontanicznych wyjazdów oraz jest źródłem niepotrzebnego stresu, gdy zgłoszenia nie udaje się dokonać np. z powodów technicznych po stronie przewoźnika. Prelegentka opowiedziała także o sytuacji, gdy powiadomiona o jej podróży asysta na dworcu kolejowym, na skutek nieporozumienia, nie pomogła w przesiadce między pociągami. Nawiązała również do podnoszonych wcześniej wątków -  wskakiwania psa do pociągu oraz braku miejsca dla psa w środkach transportu.

Jako ostatni wystąpił Pan Maciej Bochnar, Manager Oddziału LS Airport Services S.A. (Port Lotniczy w Gdańsku), przedstawiając prezentację pt. „Podróż z psem przewodnikiem w samolocie”. Prelegent zaczął od wyjaśnienia, czym zajmuje się jego jednostka, jako agent obsługi naziemnej, omówił również regulacje i przepisy, które obowiązują głównie na lotnisku i dotyczą obsługi PRM (pasażerów z ograniczoną mobilnością), a także opisał pokrótce podróż z psem przewodnikiem od momentu pojawienia się na terenie lotniska do momentu opuszczenia portu lotniczego w destynacji finalnej. Odniósł się również do części pytań i uwag, które pojawiły się w kontekście transportu drogą powietrzną we wcześniejszych częściach spotkania. Wyjaśnił m.in. konieczność wcześniejszego zgłaszania podróży osób ze szczególnymi potrzebami, czy przepisów dotyczących przewożenia zwierząt na pokładzie.

Spotkanie zakończyło się podziękowaniami Pana Pawła Engela, który zauważył, że osoby podróżujące z psami asystującymi nie są jeszcze tak często spotykane w przestrzeni, jak na przykład osoby z niepełnosprawnościami ruchu, stąd tak ważne jest aby ten temat poruszać na forum i upowszechniać dobre praktyki odpowiadania na potrzeby osób korzystających z pomocy psów. Pan Dyrektor podziękował prelegentom.

Na zakończenie Pan Bartosz Stępień również podziękował wszystkim za udział oraz zaprosił na kolejne spotkanie z cyklu – 18 lutego 2021 r. na temat ewakuacji.

Prezentacje:

Szkolenie_psów_asystujących.pptx9.36 MB

Podróż z psem przewodnikiem w samolocie6.6 MB

Pies_przewodnik_w_transporcie_na_świecie.pptx84.55 KB

Uprawnienia i dokumenty psa asystującego oraz trudne momenty w transporcie.pptx16.12 MB

Kronika wpadek i problemów z psami asystującymi  w transporcie.pptx10.24 MB

Webinarium - Osoby starsze też podróżują w transporcie publicznym

10 grudnia 2020 r. odbyło się w formie webinarium 10 spotkanie w ramach Cyklu O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce. Tym razem tematem dyskusji były potrzeby w zakresie infrastruktury jak i obsługi podróżnych w wieku senioralnym.

Starzenie się ludzi jest zjawiskiem uniwersalnym – ludzie starzeli się i starzeć się będą zawsze i wszędzie. Jednak intensywność tego zjawiska z roku na rok przybiera na sile. Przy jednoczesnym spadku przyrostu naturalnego – sprawia, że odsetek ludzi starych w społeczeństwie szybko rośnie. Tendencja ta jest bardzo widoczna zwłaszcza w krajach UE. Musimy więc pamiętać, że to co teraz jest projektowane i wdrażane za chwilę będzie ważne również dla nas samych.

Podczas spotkania eksperci m.in. przedstawiali szczegółowe dane dotyczące trendów w mobilności osób starszych. Osoby starsze poruszają się pieszo, rowerami, motorowerami, transportem publicznym i samochodami. Głównymi kryteriami wyboru środka transportu jakimi się kierują, są dostępność i bezpieczeństwo. Jeśli te warunki nie są spełnione, osoby starsze unikają podróży lub podejmują próby adaptacji do istniejących warunków, narażając się niejednokrotnie na negatywne skutki.

Zapewnienie starszym osobom możliwości bezpiecznego i swobodnego poruszania się jest podstawowym warunkiem ich niezależności, zapobiegającym ich wykluczeniu społecznemu. Podczas spotkania eksperci rozmawiali zarówno o barierach w przestrzeni publicznej oraz transporcie, ale także o sposobach ich niwelowania. Przedstawiciele MPK Kraków i  ZTM Poznań pokazali jakie rozwiązania wprowadzają, aby transport w miastach był dostępny i przyjazny dla osób starszych. Skonfrontowane zostało to z potrzebami o których opowiadali seniorzy.

W spotkaniu udział wzięło ponad 70 osób: przedstawicieli beneficjentów funduszy UE, administracji państwowej i samorządowej oraz środowiska naukowego.

Webinarium - Obsługa pasażera z niepełnosprawnością w podróży

19 listopada 2020 r. odbyło się 9 webinarium w ramach Cyklu O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce. Tym razem tematem dyskusji była szeroko rozumiana obsługa podróżnych z ograniczoną mobilnością.

Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, której Unia i większość jej państw członkowskich w tym Polska są stronami, uznaje dostępność jako jedną z jej zasad ogólnych. W art. 9 konwencji nałożono na państwa strony wymóg przedsięwzięcia odpowiednich środków w celu zapewnienia osobom z niepełnosprawnością dostępu na równych zasadach z innymi osobami. Środki te muszą obejmować rozpoznanie i eliminację przeszkód i barier w zakresie dostępności - stosuje się je, między innymi, do transportu. Konieczność realizacji zasady powszechnej dostępności i zapewnienia jak najwyższego poziomu obsługi klientów, niezależnie od ich indywidualnych możliwości czy potrzeb, jest bezdyskusyjna.

Każdy organizator transportu tworząc wytyczne dla obsługi klientów o różnorodnych potrzebach (w tym osób z niepełnosprawnością), powinien dążyć do zapewnienia pozytywnych doświadczeń wszystkich podróżnych, niezależnie od miejsca i sposobu ich obsługi – bezpośredniej (na dworcach i stacjach, w pojeździe) czy też zdalnej (przez telefon, stronę internetową czy aplikację mobilną).

Podczas spotkania w gronie ekspertów i podróżnych rozmawiano o przygotowaniu personelu do obsługi osób z niepełnosprawnościami z dwóch perspektyw. Po pierwsze obsługa pasażera z niepełnosprawnością jako element szerszej kwestii obsługi klientów. Druga perspektywa, którą poruszono w panelu to co ułatwia a co utrudnia sprawną i bezproblemową obsługę pasażerów z niepełnosprawnościami.

W spotkaniu udział wzięło prawie 90 osób: przedstawiciele beneficjentów funduszy UE, administracji państwowej i samorządowej.

Materiały ze spotkania:

Agenda

Podsumowanie

Obsługa-pasażerów-z-niepełnosprawnościami-w-podróży-MPK-S.A_copy.pptx

Obsługa-pasażera-z-niepełnosprawnością-INTERCITY_WCAG_copy.PPT

Prezentacja – Koleje Wielkopolskie Sp.z o.o.

Webinarium - Użytkownicy transportu publicznego ze spektrum autyzmu (w tym z zespołem Aspergera) i ich potrzeby dostępności

W czwartek, 15 października 2020 odbyło się ósme spotkanie – kolejny raz w formie webinarium, w ramach Cyklu O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce. Spotkanie tym razem dotyczyło tzw. niepełnosprawności niewidocznej, wynikającej ze spektrum autyzmu, w tym z zespołem Aspergera.

Temat został podjęty przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych m.in. dlatego, że niestety, rzadko o tej kwestii myślą projektanci i zamawiający infrastrukturę, czy też tabor transportowy. Zagadnienie to jest jednak bardzo ważne. Dotyczy relatywnie sporej części społeczeństwa. Według Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenia ze spektrum autyzmu występuje przeciętnie u 1 na 100 osób, co oznacza, że w Polsce żyje ok. 400 tys. osób dotkniętych takimi zaburzeniami . Do tego dochodzą również rodziny – to sprawia, że liczba osób, których autyzm dotyczy, powiększa się. Każda taka osoba potrzebuje  z przestrzeni publicznych.

Spotkanie tradycyjnie rozpoczęło się od powitania Pana Pawła Engela, Zastępcy Dyrektora Departamentu Analiz Transportowych i Programowania w CUPT. Pan Dyrektor wskazywał na istotę wprowadzania rozwiązań dla osób ze spektrum autyzmu, gdyż ich niepełnosprawność, mimo że niewidoczna na pierwszy rzut oka, nie jest gorszą, czy mniej ważną. Następnie głos przejął pan Piotr Kowalski ze Spółdzielni Socjalnej FADO. Jako prowadzący spotkanie, przedstawił zebranych prelegentów i pokrótce program spotkania.

Podczas spotkania zaprezentowane zostały doświadczenia, perspektywy i oczekiwania różnych interesariuszy związanych z inwestycjami transportowymi oraz samych użytkowników tych rozwiązań. Prelegentami w sporej części były osoby ze spektrum autyzmu. Przedstawione zostały między innymi mity, fakty, stereotypy dotyczące osób ze spektrum autyzmu. Tymi zagadnieniami zajęła się głównie Pani Agnieszka Warszawa, prezeska Fundacji Autism Team w Łodzi.

Jeszcze przed przerwą ekspert ze Spółdzielni Socjalnej FADO, pan Bartosz Stępień opowiadał o praktykach, rozwiązaniach stosowanych na świecie, które sprawiają, że transport publiczny jest dla nich dostępny. Szczególne poruszenie wywołał film obrazujący podróż osoby z autyzmem, włącznie z korzystaniem z lotniska i w związku z tym z transportu powietrznego. Pan Bartosz, powołując się na przykład z wyświetlonej prezentacji oraz filmów, zwrócił uwagę, że w zaleceniach dla projektantów budynków powinny się znaleźć konkretne wytyczne dotyczące akustyki, oświetlenia oraz komfortu termicznego.

Następnym punktem programu była wymiana dobrych praktyk, które wspierają osoby ze spektrum autyzmu podczas podróży. Tymi spostrzeżeniami dzieliły się Pani Maria Wroniszewska, Pan Krzysztof Rataj oraz Pani Aleksandra Sztajerwald – eksperci z Fundacji Synapsis – Fundacji dla dzieci i dorosłych z autyzmem z Warszawy. Podczas tej rozmowy padło wiele praktycznych wskazówek dotyczących podróżowania osób ze spektrum autyzmu. Chodzi między innymi o to, że zbyt mocne światło, za głośny dźwięk, nadmiar bodźców zewnętrznych, czy nawet zbyt jaskrawe kolory – wszystko to może być przyczyną stresu, lęku, gorszego samopoczucia, może to wywoływać duży niepokój. Jest to szczególnie ważne podczas pierwszej podróży daną trasą. Niemożność posiadania jakiejkolwiek kontroli nad procesem podróży może powodować różnorakie obawy o dotarcie w zaplanowane miejsce o założonym wcześniej czasie. Bardzo ważne jest to żeby pamiętać, że każda z tych osób jest inna i nie wszystkie wyżej wymienione okoliczności będą jej przeszkadzać. Jest na przykład odsetek osób ze spektrum, którym bardzo przeszkadzają zapachy, ale już niekoniecznie jaskrawe światło.

Dobrym rozwiązaniem jest projektowanie pokojów wyciszenia w budynkach dworcowych albo wyznaczanie specjalnych miejsc w pojazdach. Podczas spotkania był moment na prezentację wzorowo zaprojektowanych pokojów. Najczęściej są to pomieszczenia w jasnych, stonowanych barwach, z miejscem do odpoczynku. Czasem pojawiają się przedmioty z przyjemnymi fakturami, gdyby była potrzeba dodatkowej stymulacji u danej osoby.

Następnie głos zabrała pani Bożena Okuń – członkini zarządu fundacji TotoAnimo, jednocześnie matka dwóch synów ze spektrum autyzmu. Pani Bożena jak nikt rozumie problemy rodziców. Zna w praktyce zastosowanie przepisów dotyczących praw dzieci z autyzmem i ich rodzin. Podczas spotkania opowiadała o doświadczeniach w podróżowaniu ze swoimi synami, także o tym, jak podróżują, kiedy są sami. Wspominała sytuację, kiedy wybierała wcześniejsze połączenia, by w pojeździe znajdowało się jak najmniej osób, a następnie czekała, na przykład na rozpoczęcie zajęć w szkole, godzinę lub więcej. Mówiła również o znieczulicy, która jest niestety częstym zjawiskiem pojawiającym się w podróży komunikacją zbiorową. Wskazywała jak ważne są działania na rzecz zmiany mentalności ludzi (zarówno współtowarzyszy podróży, jak i pracujących w transporcie publicznym).

O swoich doświadczeniach opowiedział również 14-letni Jan Gawroński, który działa w Klubie Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team. W panelu towarzyszyła mu jego mama, Pani Sylwia Mądra, działająca w Społecznym Pogotowiu Interwencyjnym przy tej samej Fundacji. Jan z mamą również dzielili się swoimi odczuciami. Mówili o stresie, którego pojawienie się może wpływać na zdolność do podjęcia pracy, edukacji i spędzania wolnego czasu. 14-latek pokazał swoją ogromną dojrzałość i bardzo obrazowo przedstawiał, co jest dla niego ważne, a także zwrócił uwagę na to, że najważniejsza jest świadomość ludzi. Podobne głosy padały na czacie podczas trwania spotkania, od uczestników.
W spotkaniu udział wzięło 60 osób, przedstawicieli beneficjentów funduszy UE, administracji państwowej i samorządowej.

Spotkanie tradycyjnie zakończyło się podsumowaniem przez duet, który otwierał to spotkanie – czyli Pana Piotra Kowalskiego i Pana Pawła Engela. Obaj panowie podziękowali za spotkanie, zaprosili na kolejne w listopadzie (tematem będzie obsługa pasażera z niepełnosprawnością), oraz zachęcili do wdrażania rozwiązań, z których skorzystają autystycy.

Rozwiązania_dla_osób_z_aytuzmem_w_transporcie

Co można zrobić, aby transport publiczny był przyjazny osobom ze spektrum autyzmu?

Webinarium -  Zabytkowa infrastruktura transportowa vs dostępność dla osób o ograniczonej mobilności

24 września 2020 (pierwszy raz po wakacjach) odbyło się webinarium w ramach Cyklu O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce. Spotkanie to miało inny charakter niż poprzednie, gdyż dotyczyło kwestii horyzontalnej a więc stosowania rozwiązań dostępnościowych w tkance zabytkowej dworców kolejowych.

Temat ten jest niezwykle ważny ale jednocześnie skomplikowany do rozwiązania. Zacząć należy od tego, że porównujemy dwie ważne społecznie wartości - dostępność (gwarantowaną ustawą i międzynarodowymi konwencjami) oraz ochronę dziedzictwa narodowego (również gwarantowaną ustawą i międzynarodowymi aktami prawnymi). Jest wręcz niemożliwe żeby stwierdzić, że któraś z wymienionych wartości jest ważniejsza lub do którejś należy przyłożyć większą wagę.

W czasie spotkania zaprezentowane zostały doświadczenia, perspektywy i oczekiwania różnych podmiotów związanych z inwestycjami transportowymi prowadzonymi w obiektach objętych ochroną konserwatorską. Przedstawione zostały złe i dobre praktyki. Pokazano jak dużo już zrobiono, ale jeszcze dużo pracy przed wszystkimi. Przesłanie, które wybrzmiało podczas spotkania to: zabytki są dla ludzi i muszą być dostępne. Jak pokazują dworce we Wrocławiu czy Skierniewicach można wdrożyć rozwiązania korzystne i satysfakcjonujące wszystkich zainteresowanych.

Załączniki:

• Podsumowanie
• Agenda spotkania
• Prezentacja Bartosza Stępnia – Zabytkowe dworce kolejowe – wczoraj
• Prezentacja dr inż. arch. Natalii Ratajczak-Szponik- Jak zapewnić dostępność w budynkach zabytkowych?
• Prezentacja "Zabytkowe dworce oczami innych użytkowników"
• Prezentacja_Miejsca_higieny_w_transporcie_przestrzeni_publicznej.pdf
• Prezentacja_Dostępność_zabytkowych_dworców_kolejowych_przykłady_copy.pdf

Webinarium - Sposoby na pokonywanie poziomów w infrastrukturze transportowej

18 czerwca odbyło się szóste spotkanie z Cyklu „O dostępności w CUPT – standard transportowy” (czwarte organizowane online).

Celem spotkania było omówienie sposobów i urządzeń, które pozwalają pokonać poziomy na dworcach i przystankach kolejowych. Zwykle mamy trzy rodzaje organizacji przestrzeni (lub budynku) - pochylnie, platformy przyschodowe i windy. Czasem te ostatnie zastępowane są podnośnikami. Podczas spotkania eksperci oraz bezpośredni użytkownicy wymieniali się wiedzą i doświadczeniem w kwestii wad i zalet każdego z tych rozwiązań.

Zalecenia prawne dotyczące stosowania konkretnego rozwiązania są dość ogólne a to powoduje, że jednym z ważnych czynników staje się cena. W związku z tym projektowane i stosowane są rozwiązania, które nie mają wiele wspólnego z projektowaniem uniwersalnym i samodzielnością osób ze szczególnymi potrzebami - nie tylko osób z niepełnosprawnościami, ale także osób starszych, z dużym bagażem, rowerem, wózkiem dziecięcym itp.

W spotkaniu wzięło udział 65 uczestników, w tym przedstawiciele administracji państwowej (Ministerstwo Infrastruktury, Urząd Transportu Kolejowego), samorządowej, beneficjentów funduszy UE (w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko dla którego CUPT pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej), użytkowników wdrażanych rozwiązań, środowiska akademickiego i biznesu. Zebranie w jednym miejscu takiej liczby specjalistów było okazją do zadania pytań i wymiany doświadczeń pomiędzy wszystkimi interesariuszami.

Webinarium – Dostępny dźwięk w transporcie

21 maja obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Dostępności. Centrum Unijnych Projektów Transportowych uczciło to święto organizując piąte już spotkanie z cyklu „O dostępności w CUPT – standard transportowy”. Spotkanie było trzecim, które odbyło się w formie webinaru. Jego tematem przewodnim była kwestia dostępności informacji dźwiękowej w przestrzeni dworców i pojazdach transportu publicznego.

Podczas spotkania z zaproszonymi ekspertami rozmawiano o dźwięku, projektowaniu systemów nagłaśniających, rozwiązaniach technicznych i architektonicznych, które przyczyniają się do tego, że wszyscy podróżni lepiej słyszą informacje przekazywane na dworcach oraz w pojazdach. Zaproszeni goście podkreślali, że zrozumiałość przekazu ulega deformacji ze względu na czynniki zewnętrzne takie jak hałas, pogłos, echo ale również przez błędy redakcyjne. Przy projektowaniu i wdrażaniu rozwiązań należy zawsze zwracać uwagę na realność planowanych działań. Każdy obiekt ma swoje ograniczenia i nie zawsze uda się uzyskać przekaz odpowiedniej jakości (przykładem jest peron podczas wjazdu pociągu).
Rozmawiano również o syntezie mowy stosowanej w systemach informacyjnych. Eksperci poruszyli problem opóźnień w przypadku przekazu cyfrowego, a także o złej słyszalności komunikatów przez osoby z ubytkiem słuchu.

W spotkaniu wzięło udział blisko 70 osób, w tym przedstawiciele administracji centralnej (Ministerstwo Infrastruktury, Urząd Transportu Kolejowego), samorządowej, beneficjentów funduszy UE (w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko dla którego CUPT pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej), użytkowników wdrażanych rozwiązań, środowiska akademickiego i biznesu. Zebranie w jednym miejscu takiej liczby specjalistów było okazją do zadania pytań i wymiany doświadczeń pomiędzy wszystkimi interesariuszami.

Webinarium – Transport dostępny cyfrowo

7 maja 2020 r. CUPT zorganizowało webinarium pn. „Transport dostępny cyfrowo”. Głównym zagadnieniem tego spotkania było pytanie: co zrobić, aby rozkłady jazdy i systemy sprzedaży biletów - zarówno w postaci stron internetowych, jak i aplikacji mobilnych - mogły służyć wszystkim, a więc także osobom niewidomym i słabowidzącym?

Podczas dyskusji wskazano potrzebę standaryzacji przy czym podkreślono również, że standardy są bardzo trudne do wprowadzenia w czasie stale zmieniającej się technologii. Zmiany dotyczące norm powinny zatem dotyczyć np. miejsca umieszczania informacji, a nie tylko technologii, w jakiej jest informacja przedstawiona. Nie może być jednak tak, że w każdym mieście jest inaczej, ponieważ powoduje to utrudnienia dla wszystkich, a nie tylko dla osób z niepełnosprawnościami. Podkreślano również, że wykluczenie transportowe dotyczy nie tylko osób z niepełnosprawnościami ale, także np. obcojęzycznych podróżnych. Problem, który jest często powielany wśród projektantów nowej technologii jest to, że nie pamięta się o dostępności od samego początku kiedy projekt powstaje. Dopiero na gotowy produkt projektuje się „nakładkę” dostępnościową. Według specjalistów jest to błędem, gdyż dostępność powinna być uwzględniana już w fazie koncepcji projektu i od początku jego realizacji. Wskazywano także, że oparcie dostępności na cyfryzacji nie do końca jest słuszne. Osoby starsze nie mają takiego obeznania z nowoczesnymi technologiami jak pokolenia młodsze.

Podczas spotkania analizowano także temat agregowania danych pochodzących z różnych źródeł. Podkreślano, że jeśli dane dostępnościowe będą masowo otwarte to będzie to stymulować również rozwój na rynku komercyjnym. Zdaniem ekspertów dane dostępnościowe będą się nadal rozwijały, tylko pewnie nieco wolniej niż pozostałe.

W spotkaniu wzięło udział blisko 90 uczestników, w tym przedstawiciele administracji centralnej (Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Cyfryzacji, Urząd Transportu Kolejowego), samorządowej, beneficjentów Funduszy UE, użytkowników wdrażanych rozwiązań, środowiska akademickiego i biznesu.

Webinarium – Dostępne miejsca higieny na kolei

23 kwietnia br. Centrum Unijnych Projektów Transportowych wraz ze Spółdzielnią Socjalną FADO zorganizowało kolejne spotkanie z cyklu „O dostępności w CUPT– standard transportowy w praktyce”.  Z uwagi na sytuację epidemiologiczną tym razem przybrało ono formę webinarium. 

Wzięło w nim udział blisko 50 uczestników, w tym przedstawiciele administracji państwowej (Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Urząd Transportu Kolejowego), samorządowej, beneficjentów funduszy UE (w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko dla którego CUPT pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej), użytkowników wdrażanych rozwiązań, środowiska akademickiego i biznesu.

Tematem przewodnim była kwestia miejsc higieny na dworcu i w taborze kolejowym. Webinarium rozpoczęło się od prezentacji obowiązujących przepisów i pokazania złych i dobrych praktyk na podstawie konkretnych przykładów.

Podczas dwóch paneli dyskusyjnych uczestnicy mieli możliwość zapoznać się z charakterystyką procesu projektowania toalet i zastanawiali się jakie czynniki wpływają na decyzje dotyczące ich wielkości, usytuowania i organizacji. Kwestię rozpatrywano również w kontekście stosowania zasad projektowania uniwersalnego. Uczestnicy dyskutowali nad tym, czy możliwe jest wypracowanie rozwiązań w pełni uniwersalnych i odpowiadających wszystkim. Adekwatnym wnioskiem jest chyba wypowiedź pani dr Pauliny Toty: „Wydaje się, że możliwe jest przynajmniej zbliżanie się do jak największej dostępności - czy naprawdę jesteśmy w stanie osiągnąć pełną uniwersalność wszystkich rozwiązań, jest już pytaniem niemal filozoficznym”. Dostępność się zmienia, bo świat i potrzeby ludzi oraz technologia się zmienia, co nie oznacza że nie należy dążyć do wprowadzania rozwiązań jak najlepszych i adekwatnych do potrzeb. Wszyscy zgodzili się, że potrzebna jest do tego edukacja, zwłaszcza na uczelniach. Konieczne jest również dokształcanie projektantów, którzy kształceni byli w czasach kiedy o dostępności w ogóle nie myślano.

Podkreślano również, że przepisy prawne dotyczące projektowania toalet oraz ich oznaczania nie są precyzyjne i dają dużą dowolność. Potrzebna jest standaryzacja i unifikacja, ale oczywiście rozsądna.

Podczas spotkania próbowano także odpowiedzieć na pytanie dlaczego toalety w pociągu różnią się od siebie i jak zrealizować zasady projektowania uniwersalnego tej przestrzeni w pojeździe.

Wszystkie kwestie rozpatrywano z punktu widzenia różnych grup interesariuszy: zamawiających, projektantów, osób obsługujących i bezpośrednich użytkowników rozwiązań.

Spotkanie  umożliwiło wymianę poglądów i doświadczeń pomiędzy wszystkimi interesariuszami. Niebawem dostępne będą szczegółowe materiały ze spotkania. Zachęcamy do śledzenia strony internetowej CUPT i profilu na Twitterze.

W zakładce Dobre praktyki znajduje się ekspertyza Dostępne miejsca higieny w przestrzeni publicznej.  Zachęcamy do lektury.

Zachęcamy do lektury Biuletynu CUPT oraz zapoznanie się z rubryką „Transport dla wszystkich”, w której znajdziecie Państwo m.in. relacje z organizowanych wydarzeń CUPT oraz wiele innych ciekawych materiałów dotyczących Dostępności Plus.

Prezentacja Miejsca higieny w transporcie przestrzeni publicznej

Podsumowanie spotkania

Zakładka "Dostępność" strona www CUPT >>>

Wsiąść do pociągu byle jakiego, nie dbać o to… czy jesteś na wózku lub z wózkiem

27 lutego 2020 r. w Centrum Unijnych Projektów Transportowych odbyło się drugie spotkanie z Cyklu „O dostępności w CUPT”, pod tytułem „Wsiąść do pociągu byle jakiego, nie dbać o to… czy jesteś na wózku lub z wózkiem.”

Spotkanie było poświęcone prezentacji rozwiązań (takich jak rampy, ale również inne urządzenia), które ułatwiają dostanie się do pociągu oraz wyjście z niego, głównie osobom z niepełnosprawnością ruchu, ale również osobom będącym np. opiekunami dzieci w wózkach. Wzięli w nim udział: przedstawiciele administracji państwowej (Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Urząd Transportu Kolejowego), samorządowej, beneficjentów funduszy UE (w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, dla którego CUPT pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej), użytkownicy wdrażanych rozwiązań, eksperci ze środowiska akademickiego i biznesu. Dzięki tak szerokiemu gronu uczestników zagadnienia mogły być rozpatrywane z punktu widzenia wszystkich interesariuszy: zamawiających, projektantów, osób obsługujących i bezpośrednich użytkowników tych rozwiązań.

Spotkanie zaczęło się od krótkiego przywitania zebranych gości przez pana Krzysztofa Rodziewicza – Dyrektora Departamentu Przygotowania Projektów
i Wdrażania w CUPT, oraz Pana Piotra Kowalskiego – Członka Zarządu Spółdzielni Socjalnej FADO.  Pierwsza z prelegentek, pani Angelika Chrapkiewicz-Gądek jest trenerką motywacyjną, a także autorką książki „Zdobądź swój szczyt”. Pani Angelika opowiadała o tym, jak wyglądają jej podróże pociągiem jako osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim - aktywnym. Podzieliła się swoimi spostrzeżeniami związanymi między innymi z asystą, z jakiej korzysta przy podróżowaniu. Wspomniała również, że jeszcze kilka lat temu świat kolei nie był tak dostępny i nie dawał takich możliwości jak dziś. Dzięki temu, że funkcjonuje dziś usługa zamówienia asysty, częściej może podróżować. W ostatnim roku pani Angelika odbyła 48 podróży kolejowych. Poza dobrymi stronami tych podróży, są według pani Angeliki małe niedociągnięcia, takie jak niedostępność koszy na śmieci (szczególnie w pociągach typu Pendolino), czy też sytuacje spowodowane błędami ludzkimi na dworcach, które skutkują np. pomyleniem pociągu.

Kolejną prelegentką była Pani Ewa Sobczak, pracowniczka i ekspert Spółdzielni Socjalnej FADO. Pani Ewa opisywała swoje podróże z perspektywy osoby również poruszającej się na wózku, ale tym razem elektrycznym. Pani Ewa niestety nie ma tak dobrych doświadczeń z podróży koleją, jak przedmówczyni. Wielokrotnie spotkała się z brakiem kompetencji załogi pociągu, która nie umiała rozłożyć windy czy rampy. Taka sytuacja przydarzyła jej się również dwukrotnie rano w drodze na spotkanie do CUPT. Poza tym Pani Ewa zauważyła problem, jakim jest na przykład trzymanie rozkładanych platform w toaletach dla osób
z niepełnosprawnościami w pociągach wagonowych zmodernizowanych kilkanaście lat temu. Niestety to, co dla Pani Angeliki jest dostępne, nie jest takie dla Pani Ewy, bo jest bardziej wymagającym użytkownikiem - jej wózek ma masę ponad 110 kg. Oczywiście Pani Ewa ma też dobre doświadczenia z podróży koleją. Wspomniała o pomocnej asyście, dzięki której często jej podróż w ogóle jest możliwa.

Kolejnym punktem spotkania była dyskusja pod nazwą „Okiem projektanta”. Jej uczestnikami byli projektanci różnych rozwiązań, nie tylko pochodzący i pracujący w Polsce. Na spotkaniu obecny był węgierski projektant, który podzielił się z uczestnikami spotkania swoimi doświadczeniami i dobrymi praktykami. Przedstawił sytuację dostępności kolei na Węgrzech. Projektanci dyskutowali głównie o praktycznych aspektach wdrażania w życie wymogów określonych w rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności unijnego systemu kolei dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się (potocznie znana nazwa to TSI PRM), a także o obowiązujących dziś standardach dostępności. Zebrani specjaliści rozmawiali także o zaletach i wadach rozwiązań mechanicznych - tych uruchamianych ręcznie jak i maszynowo, biorąc pod uwagę różne rodzaje wózków (elektryczne i aktywne, bo ich potrzeby i wymogi są diametralnie różne).

Po krótkiej przerwie kawowej kolejnym punktem spotkania był blok pt. „Okiem pracownika kolei”. Uczestnicy spotkania aktywnie włączyli się w dyskusję
i wymienili się  doświadczeniami związanymi z używaniem, obsługą i ogólną eksploatacją tych urządzeń. Wskazywano wielokrotnie, że obsługa pociągu pracuje
w dużym stresie, gdy okazuje się,  że do pociągu chce wsiąść osoba poruszająca się na wózku. Na koniec panelu omówiony został również temat szkolenia personelu. Niestety wydaje się, że po zakupie nowego taboru, który jest już dostępny, tym najsłabszym ogniwem, które zawodzi, jest jednak człowiek. Z drugiej jednak strony wskazywano, że pozostali podróżni również nie ułatwiają przekazując swoje pretensje zarówno w stosunku do osoby na wózku, jak i do osób
z drużyny konduktorskiej. To potwierdzają zresztą słowa ekspertki FADO, pani Ewy, która mierzy się z tym niemalże na co dzień.

Kolejnym mówcą był pan Konrad Galiński, kolejny ekspert FADO. Pan Konrad przedstawił swoją prezentację dotyczącą tego, jakie są zapisy w Specyfikacjach Istotnych Warunków Zamówienia u różnych przewoźników w kontekście zamawiania urządzeń pozwalających na dostanie się do pociągu osobie poruszającej się na wózku lub z wózkiem. Wspomniał o tym, że według niego lepsze są zapisy szczegółowe, z czym nie zgodzili się do końca przedstawiciele PKP Intercity. Jako podsumowanie uczestnikom spotkania został przedstawiony wzór takiego zapisu, zawierający wszystkie informacje potrzebne do realizacji zamówienia przez potencjalnych wykonawców i nie pozostawiający im wątpliwości co do tego, jak je poprawnie zrealizować.

Ostatnim punktem była kolejna dyskusja pt. „Okiem zamawiających”. Zebrani przy głównym stole rozmówcy wskazali po raz kolejny, że niewątpliwie jednym
z największych problemów przy projektowaniu, a potem wdrażaniu rozwiązań umożliwiających dostęp do pociągu, jest obecność i funkcjonowanie w Polsce peronów o skrajnie różnych wysokościach w stosunku do poziomu główek szyn. Dlatego też na chwilę obecną nie ma niestety możliwości wprowadzenia w Polsce taboru niskopodłogowego, który jest już obecny w niektórych krajach Unii Europejskiej. Przedstawicielka PKP PLK S.A. zaznaczyła, że są na dobrej drodze do likwidacji problemu wysokości peronów, ale niestety jest to proces żmudny i trudny, który potrwa na pewno wiele lat.

Podczas całego spotkania dyskutowano o przedstawianej problematyce jak również zadawano pytania panelistom. Pozwoliło to na przedstawienie pełnego obrazu wykorzystywania urządzeń i ustaleniu kierunków rozwoju w jakich powinny być prowadzone działania przez producentów i przewoźników tj. dodatkowe szkolenia dla personelu obsługującego, zapisy w SIWZ, utrzymanie urządzeń. Wymiana doświadczeń między interesariuszami powinna przynieść zamierzone skutki
i usprawnić podróżowanie koleją osobom poruszającym się na wózku bądź z wózkiem.

Nie tylko Braille - trendy związane z nawigacją dla niewidomych

23 stycznia 2020 r. Centrum Unijnych Projektów Transportowych rozpoczęło cykl pn. „O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce”. Spotkanie inaugurujące było poświęcone zaprezentowaniu rozwiązań ułatwiających poruszanie się osobom z niepełnosprawnością wzroku. Wzięli w nim udział przedstawiciele administracji państwowej (Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Urząd Transportu Kolejowego), samorządowej, beneficjentów Funduszy Europejskich (w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, dla którego CUPT pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej), użytkowników wdrażanych rozwiązań oraz ekspertów ze środowiska akademickiego i biznesu.

Dyskutowano na temat ograniczeń i barier we wdrażaniu inicjatyw z zakresu dostępności oraz sposobów na to, jak im przeciwdziałać. Uczestnicy niewidzący i niedowidzący podkreślali wielokrotnie, że potrzebują „dostępności, której można zaufać”. Niestety ich zdaniem jest wiele takich rozwiązań, które nie pomagają, a wręcz wprowadzają w błąd. Rozwiązania takie są jednak stosowane i zdarza się, że są bezużyteczne dla osób z nich korzystających. Wskazywano, że dostępność jest systemem, który pozwala na niezależność. Obecnie, niestety wciąż trzeba korzystać z pomocy drugiej osoby, a więc nie ma mowy o niezależności, a tym samym o pełnej dostępności. Dużym problemem jest także niejednolitość i często nie intuicyjność rozwiązań.

Kolejnym tematem dyskusji był postęp techniczny i technologiczny w nawigacji osób niewidomych i niedowidzących, jaki przyniesie przyszłość w perspektywie kolejnych 10, a nawet 30 lat ze szczególnym naciskiem na to, co projektujący i wdrażający mogą z nim zrobić, żeby ułatwić życie osobom z niepełnosprawnością wzroku. Między innymi w tym kontekście beneficjenci środków UE (PKP PLK S.A., Łódzka Kolej Aglomeracyjna S.A., PKP S.A. i MPK Poznań) pokazali przykłady wdrożeń w projektach już zrealizowanych oraz opowiedzieli o planach na przyszłość.

Cykl O dostępności w CUPT – standard transportowy w praktyce

Cyklicznie (raz w miesiącu) CUPT planuje organizację eksperckich spotkań dotyczących kwestii związanych z dostępnością transportu dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się.

Celem cyklu jest:

• propagowanie dostępności,
• pokazanie problemów osób z niepełnosprawnościami spotykanych w przestrzeni publicznej związanej z transportem,
• oswajanie z niepełnosprawnością – każdorazowo będziemy starali się organizować sesje doświadczania,
• integracja środowiska beneficjentów, administracji rządowej i samorządowej, użytkowników z ograniczoną mobilnością, środowiska naukowego i biznesu,
• wymiana poglądów i doświadczeń,
• zebranie dobrych praktyk i materiału do publikacji CUPT.

Harmonogram spotkań w I półroczu 2020 r.:

• 23.01.2020 Spotkanie 1: Nie tylko Braille - trendy związane z nawigacją dla niewidomych.
• 27.02.2020 Spotkanie 2. Wsiąść do pociągu byle jakiego, nie dbać o to… czy jesteś na wózku lub z wózkiem.
• 23.04.2020 Spotkanie 3. Toalety w pojazdach i na dworcach - projektowanie uniwersalne.
• 07.05.2020 Spotkanie 4. Transport dostępny cyfrowo.
• 21.05.2020 Spotkanie 5. Informacja dźwiękowa na dworcach i w pojazdach.
• 18.06.2020 Spotkanie 6. Urządzenia do pokonywania różnicy poziomów na dworcu - projektowanie uniwersalne.

Harmonogram spotkań w II półroczu 2020 r.:

• 24.09.2020 Spotkanie 7: Zabytkowa infrastruktura a dostępność.
• 15.10.2020 Spotkanie 8: Użytkownicy transportu publicznego z autyzmem, zespołem Aspergera i ich potrzeby.
• 19.11.2020 Spotkanie 9: Obsługa pasażera z niepełnosprawnością.
• 10.12.2020 Spotkanie 10: Transport dostępny dla osób starszych.

Harmonogram spotkań w I półroczu 2021 r.:

• 28.01.2021 r. Spotkanie 11: Podróże - małe i duże - z psem przewodnikiem
• 18.02.2021 r. Spotkanie 12: Wysiąść z transportu byle jakiego – rzecz o ewakuacji
• 18.03.2021 r. Spotkanie 13: Dostępna informacja pasażerska
• 15.04.2021 r. Spotkanie 14: Bezpieczeństwo osób z niepełnosprawnością podróżujących transportem publicznym
• 20.05.2021 r. Spotkanie 15: Dostępne biletomaty – czyli jakie?
• 24.06.2021 r. Spotkanie 16: Dostępne miejsca podróży w pojazdach miejskiego transportu publicznego.

Zgłoszenia udziału przyjmowane są na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.