Dostępność w projektach UE w perspektywie 2021-2027

Zaproszeni eksperci przedstawili m.in. wymagania Europejskiego Aktu o Dostępności, Rozporządzenia Komisji UE nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się, Rozporządzenia PE 2021/782 dotyczącego praw i obowiązków pasażera. Przybliżono również strukturę i założenia Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko.

Spotkanie rozpoczęło się od powitania Pana Konrada Galińskiego ze Spółdzielni Socjalnej FADO, która realizuje dla CUPT usługi doradztwa w zakresie dostępności. Prowadzący spotkanie przedstawił zebranych prelegentów oraz pokrótce program spotkania. Wskazał również na nieco wirtualny wymiar spotkania, wynikający z przygotowywania się do wdrażania wymagań wynikających z nowej perspektywy.

Pierwszym prelegentem był pan Tomasz Hupało, koordynator dostępności w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej. Przybliżył on temat dotyczący wdrożenia Europejskiego Aktu o Dostępności oraz ustawy, która wprowadzi w życie obowiązki wynikające z tego aktu, w zakresie transportu publicznego. Najpierw zostały opisane grupy odbiorców dostępności, na które wpływa dyrektywa. Następnie Pan Tomasz opisał usługi, których dotyczy akt i które będą musiały być wdrożone w celu ujednolicenia informacji dla pasażerów. W dalszej kolejności zostały opisane w sposób pogłębiony produkty, w których trzeba zastosować na przykład możliwość ustawienia trybu ciemnego, wspierającego osoby słabowidzące. Tak samo zostały opisane wszystkie inne ważne elementy, które mają wpływ na wdrażanie Europejskiego Aktu o Dostępności.

Kolejne wystąpienie dotyczyło stosowania Rozporządzenia Komisji UE nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się – dalej TSI PRM – w przestrzeni kolejowej. Poprowadził je dr hab. inż. prof. Instytutu Kolejnictwa, Pan Marek Pawlik. Na początku Ekspert przedstawił rys historyczny związany z ewolucją standardów interoperacyjności dotyczących obsługi osób z niepełnosprawnościami oraz osób z ograniczoną mobilnością. Kolejną częścią wystąpienia było wytłumaczenie słuchaczom wymagań zarówno na poziomie dworców, peronów, a także samych pociągów. Istotnym elementem było połączenie wymagań z różnych obszarów w całość. Tak aby pasażer w sposób płynny mógł korzystać z infrastruktury kolejowej. Autor pokazywał różne przykłady np. dotyczące polskich pociągów typu ED 250 potocznie znanych jako „Pendolino”. Wskazał on również, że przepisy związane z interoperacyjnością mają zastosowanie niezależnie od rodzaju finansowania.

Następnie głos zabrał dyrektor Departamentu Przewozów Pasażerskich w Urzędzie Transportu Kolejowego, Pan Karol Kłosowski, który zajął się tematem rozporządzenia PE 2021/782 dotyczącego praw i obowiązków pasażera. Jako, że jest ono dokumentem, który jest uzupełnieniem i rozszerzeniem innych przepisów to po części wspomniał również o nich. Dokładniej opisał rozporządzenie 2007/1371 i wyjaśnił jakie elementy zostały utrzymane, jakie zostały zmienione, a także opisał te, które są nowe względem poprzednich aktów prawnych. Ekspert szczegółowo wyjaśnił prawo pasażerów do uzyskania pomocy w podróży, a także obowiązki nakładane na przewoźników w zakresie szkolenia personelu, który obsługuje osoby z niepełnosprawnością oraz o ograniczonej mobilności.

Kolejnym prelegentem był Pan Piotr Kowalski, Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi, który na warsztat wziął omówienie nowych wytycznych zasad równościowych. Ekspert w sposób bardzo praktyczny opisał temat. Z jednej strony pokazywał standardy dostępności z poprzedniej perspektywy finansowej, z drugiej strony zestawiał je z projektem nowych standardów. Dzięki porównywaniu różnych elementów pokazywał w prosty sposób na co trzeba zwracać uwagę i o czym pamiętać wdrażając  zasady równościowe w nowej perspektywie.

Ostatnie wystąpienie w części prelekcyjnej wygłosił Pan dr Wojciech Szymalski, Prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, a jego temat dotyczył przybliżenia Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko. Ekspert przekazał szczegółowe informacje dotyczące struktury funduszu, obszarów wydatkowania pieniędzy. Dokładnie zostały opisane gałęzie transportu publicznego oraz procent przeznaczonych na nie środków. W dalszej części swojego wystąpienia opisał wymagania dotyczące dostępności we wszystkich obszarach, które dotyczą programu FEnIKS. Dzięki temu można było zobaczyć zarówno wymagania w obszarze transportu miejskiego, kolejowego oraz obszaru zdrowia i kultury.

Ostatnim punktem wydarzenia był warsztat zrealizowany w formie Quizu. Pan Bartosz Stępień, Prezes Spółdzielni Socjalnej FADO, zaprosił uczestników spotkania do udziału w rywalizacji za pomocą narzędzia zwanego mentimetr. Uczestnicy spotkania mieli możliwość zweryfikowania swojej wiedzy zdobytej podczas całego spotkania. Pytania dotyczyły EAA, a także TSI PRM. W warsztacie wzięło udział ponad 30 osób.

W spotkaniu udział wzięło ponad 100 osób, w tym głównie przedstawiciele beneficjentów funduszy UE i CUPT.