Wyniki badania świadomości ekologicznej

Podsumowanie wyników badań świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski

Ministerstwo Klimatu od ponad dekady prowadzi badania dotyczące zmian w zachowaniach ekologicznych Polaków. Pełny raport dostępny jest na stronie ministerstwa. Poniżej przedstawiono kluczowe wnioski z badania opublikowane we wrześniu 2024 r.

Zmiany klimatu stanowią ogromne zagrożenie dla społeczeństwa i środowiska. Wyniki badań wskazują, że aż 83% respondentów uważa ten problem za istotny. Działania na rzecz ograniczania negatywnych skutków zmian klimatu powinny podejmować zarówno mieszkańcy kraju (64% wskazań), jak i administracja rządowa (33% wskazań).

Wykres 1. Działania proekologiczne podejmowane przez Polaków w 2024 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski, Ministerstwo Klimatu i Środowiska https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/badania2

Ponad połowa ankietowanych stwierdziła, że Polska powinna już teraz redukować emisję gazów cieplarnianych. W 2022 roku emisja gazów cieplarnianych w Polsce pochodziła głównie ze spalania paliw (78,1%), procesów przemysłowych (6,2%) oraz rolnictwa (8,8%)[1].

Respondenci wskazują, że największą przyczyną zanieczyszczeń powietrza jest działalność przemysłu oraz emisja z pieców węglowych. Proponowane działania obejmują zmianę źródeł energii na bardziej ekologiczne, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE), korzystanie z rowerów i transportu publicznego w miastach oraz wprowadzenie stref czystego transportu. Ankietowani podkreślają, że główną motywacją do ograniczania emisji jest troska o przyszłe pokolenia oraz negatywny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko.

Coraz bardziej zauważalne są także ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak upały, ulewne deszcze czy bardzo wysokie temperatury. Średnia temperatura w Polsce w ostatniej dekadzie wyniosła 9,1°C, podczas gdy w okresie referencyjnym 1961-1990 było to 7,5°C[2].

W związku z tym konieczne jest podejmowanie działań zapobiegających ich skutkom, takich jak m.in. oszczędzanie wody i dbanie o zieleń w okolicy. Zdaniem respondentów, władze powinny w większym stopniu realizować działania z zakresu adaptacji do zmian klimatu, takie jak zazielenianie miast czy zbieranie wody deszczowej. Inne istotne działania to odbetonowanie miast, ograniczenie zabudowy terenów zielonych oraz wprowadzenie ubezpieczeń od ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Przykłady działań lokalnych:

• Organizowanie akcji sprzątania rzek i lasów przez lokalne społeczności.
• Prowadzenie warsztatów i szkoleń na temat ochrony środowiska w szkołach i centrach społecznych.
• Instalowanie paneli słonecznych na budynkach użyteczności publicznej.
• Tworzenie punktów zbiórki odpadów do recyklingu.
• Sadzenie drzew i tworzenie ogrodów społecznych.

[1] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/statystyki-zmian-klimatu-polska-na-tle-europy,20,1.html

[2] https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/zmiana-klimatu-w-polsce-na-mapkach-468